30.4.08

Alegato pro-poder

Os antecedentes din que moitos alumnos que pasaron polas mesmas mesas nas que eu asisto a clase agora teñen cargos de certa importancia. Que probablemente dentro duns anos serán peixes gordos.
Por iso sentín arrepíos cando, no medio da explicación, o profesor fixo un inciso pra desexar que ogallá algún día nós fosemos tamén altos cargos, deses que xantan unhas cantas veces ao ano co Ban Ki-Moon de turno ou cos presidentes e primeiros ministros máis variados. En cinco segundos fixo un alegato do poder xerárquico que estructura o mundo actual de xeito suavizado.

Non falou de que acadasemos as nosas aspiracións vitais, nin que conseguisemos pequenas melloras a pequena ou mediana escala no micromundo que nos rodea. Non. Desexou que fosemos deses grises señores de gravata (grises señoras de zapatos de tacón) cunha mesa chea de papeis nun despacho enorme, moi luminoso nalgunha capital do norte, con mil chamadas ao día, con mil compromisos á semana.

E o máis arrepiante de todo, que boa parte da clase asentía cun medio sorriso.
Comezo a crer que non se pode pensar en cambiar o sistema dende dentro tal como vai o mundo

27.4.08

apuntamentos pra unha fin de semana

1. Non me gustaron algunhas respostas ao meu texto anterior, como unha que fixeron neste foro. Gustaríame saber de que imposicións se están a falar. Eu nunca coñecín a ninguén que lle impuxeran falar en galego (dado que non me relaciono con esa caste de políticos dos que alguén escribiu (quen fora?) que defendían o galego no parlamento pero criaban os fillos en español. En realidade nin cos desa caste nin cos de ningunha)

2. Hai hoxe un ano que rompín o pé esquerdo. O meu xeso levaba un texto de Salgado por detrás e mais media ducia de debuxos. Aprendín a lección de que a calquera situación lle podes atopar o lado bo. E conformou así o colofón do mellor curso, dos mellores meses, da mellor despedida que tiven nunca

3. Fago plans mirando o mapa. Ogallá puidese voar.

4. Descubro o fetichismo dalgunhas persoas co calzado que usan outras. Que pensar cando che falan mirando prós pés, e non prá cara?

24.4.08

perseguidores e perseguidos

22 anos, case 23, e aínda non consigo que moita xente maior -galegofalante- se dirixa a min en galego. Fano en español, a lingua que lles aprenderon a usar pra ir ao médico, arregrar papeis ao notario, ou pra falarlle aos netos. Non o fan pensando en todo o que significa, non o fan pensando, sequera, sáelles automático. E só cando xa levas un bo cacho falando, salta algo no seu cerebro e voltan á lingua que lles é natural.
Este fenómeno non é exclusivo do galego. O profesor Matala, do que xa falei nalgunha ocasión, explicaba que a primeira colonización, a máis forte e perigosa e nai de todas as demais, era a lingüistica.
Para min, que non son lingüista e descoñezo as etapas de tal fenómeno, hai unha característica desta colonización (que ademais de idiomática é, pois, identitaria) que me parece a máis terrible de todas: o autoodio. O autoodio supón pensar que o que vén de fóra é moito mellor, e o de dentro ha quedar relegado ao pé do lume, ao uso doméstico e canto máis ao rural, mellor.


Hai máis ou menos un ano, se mal non lembro, estreábase Linguas cruzadas. Os españolfalantes do documental amosaban a súa admiración por aqueles que usaban o galego como vehículo. A miña experiencia persoal dime que non todo o mundo é así. Non se me borra da cabeza o rapaz aquel que un sábado pola noite, á saída dunha discoteca, me preguntou con desprezo por que falaba galego, se é que non sabía falar en castelán. No subconsciente de gran parte da poboación segue esta premisa do autoodio, de identificar o galego coa ignorancia, co non-saber, e o español coa lingua da cultura.
Así é, señores, non lles estou a falar de anécdotas do franquismo, de cando lles pegaban aos nosos pais por falar o español con seseo e gheada. Falo de min, nacida no 1985, a quen no seu primeiro día de prácticas nun xornal lle dixeron: oye, la próxima vez procura no escribir en gallego. Despois chegar a un medio público e poder facer novas no idioma no que falo, iso foi o paraíso. Non tanto falar cos compañeiros, porque tamén nos medios públicos e monolingües, o número de traballadores que falaban galego cos que topei resultou ser moi baixo.

GB e maila persecución
Sigo dende hai tempo as andainas de Galicia Bilingüe, pero sorpréndeme agora toda a polémica que se está levantando arredor da persecución lingüística do español. Parece que o gato e mailo rato cambiaron os papeis. Pregúntome de que persecución lingüística falan estas persoas. Non fai falla botar unha ollada ao que nos rodea pra ver que todo está en español: os medios de comunicación, os carteis, a educación. Falan do ensino. De que ensino están a falar? No meu instituto só daban clase en galego as profesoras de galego, e máis un de educación física. Falo de Marín, non dun instituto de Valladolid
Algunhas amigas que teño, españolas e monolingües, sorprendíanse cando me escoitaron dicir que fun unha privilexiada, porque Xornalismo é unha das poucas titulacións que hai no sistema galego onde tiven a meirande parte das materias na miña lingua. Míranme horrorizadas preguntando se non hai posibilidade de estudiar a carreira en español. E despois esgrimen argumentos do tipo de: a finalidade é comunicarse, e se tes que cambiar de idioma, cambias e xa está, que falar español non é tan malo. Ante esto, algo moito máis sinxelo: por que cambiar de idioma se a persoa que teño diante non amosa ningún tipo de interés por entender a miña lingua, nin por facer sentirse cómodo a un falante no seu propio idioma?
Haberá a quen lle poia parecer unha posición radical, seguramente. Non serei eu quen critique aos que falan español por facilitarlle a comprensión aos de fóra. Se non fose así, non coñecería a xente tan interesante no país dos vascos. Nunha ocasión atopei a unha rapaza euskaldune, que comezou a falarme en galego. Ademais, vivía en Catalunya, e estaba a aprender o catalán. Ninguén pode falar de liberdades lingüísticas diante de xente que fai tantos esforzos por comunicarse cos demais en cadanseus idiomas. Gustaríame saber cantas linguas coñecen aqueles que falan da persecución do español no estado.
Pero no caso que nos ocupa falamos dos de dentro, dos que naceron na terra, pero renegan do galego, que disque se senten perseguidos. Como dicía hai pouco Moreno Cabrera, o problema non é dos bilingúes, senón dos monolingües. Por que non falar galego, se é a lingua dos meus pais, dos meus avós, bisavós, e así ate perder a conta? Por que prohibirme utilizala en todos os ámbitos da miña vida, nos que está pleno o español? O perigo non se ve porque retroceda este último, senón porque avanza o galego. E iso produce, quizais, un medo. Un medo a ver tremer unha identidade cimentada sobre a supremacía lingüística, social e cultural sobre o outro, o diferente, con todo o pouso que isto foi deixando ao longo de xeracións. O ascenso do español para evitar que o galego, coa súa cruz de prexuízos enriba do lombo, se normalizase. Para uniformizar, ao máis puro estilo colonizador do século XIX.
Se o galego estivese na situación na que agora se atopan linguas coma o popoluca ou o baré, en territorio latinoamericano, non habería estas discusións, porque todos os españolfalantes pensarían que hai que defender os dereitos dos pobriños indíxenas. Como do que se fala é de que ter os mesmos dereitos, de achegar o galego a todos os eidos da vida, pública e privada, é cando aparece o medo.
Se o que queren é convertirse nunha minoría dentro do contexto galego, señores castellanoparlantes, vaian buscando outros argumentos. Porque aquí ninguén lles cre que o galego sexa o perseguidor de nada. Non nos queiran facer pensar que Patiño debuxou O home que falaba vegliota pensando en vostedes.
Para os galego parlantes, buscar a igualdade entre ambas liguas é, hoxe por hoxe, camiñar cara a unha utopía.

23.4.08

natureza

Ando fascinada, dende hai xa algún tempo, polo ben que fai a natureza as cousas. Todo medido, todo controlado, os prazos, as etapas. Pero ás veces dáme rabia... porque teño que agardar aínda dous meses máis pra coñecer a Polgariño???


{nota: feliz día do libro a tod@s}

21.4.08

poucas razóns

o domingo atopei poucas razóns pra marchar e moitas pra quedar no mar e mais na pedra
as miñas primeiras patadas, os agasallos sen punto final, os poetas non poetas e mais morey, os bilbaínos majos dos que apenas quedo co nome, o café nun bar de estrada, o tesouro que por fin quixo vir comigo, e unhas ganas tremendas de voltar, unha semana, un mes, que sei eu, o tempo suficiente pra poder despiollarme desta sensación de non ter asimilado, aínda, que xa non vivo na pedra

14.4.08

veña, tod@s a ler

proxecto identidade, xa na regueifa

atrapada


entre webs e máis webs que falan de cousas que me interesan
(pero non así)
ganas de rematar
unha semana máis
e volvo ao ataque

12.4.08

zagardotegia


podo dicir con seguridade que nunca probei unha carne tan tan tan boa, nin antes me gustara a sidra. que ía moito tempo que non o pasaba tan ben, que non bailaba tanto. aprendín a dicir zazpira (iso, iso, ponme do barril sete) e oso ondo con cara de: guau. descubrín que comer de pé tamén é un pracer. aínda que remate a temporada, volverei a unha zagardotegia, e a de astigarraga ten todas as papeletas de gañar. que fantástico é o país dos vascos!!!

(e ademais, ración dobre de txalaparta en illa peixe, e festa da percusión ao aire libre. que máis se pode pedir a unha fin de semana cargada de traballo académico?)

9.4.08

mañá

mañá irei ao sitio ese do que nin sequera sei o nome. alí aparecerás ti, e falareiche da enerxía mareomotríz, e do khmer, e de xogar a ser parte de organismos internacionais, e do viaxe que algún día farei no transiberiano. e mentres ti tremerás co frío porque chove e é noite, pero tentarás disimular pra parecer máis forte e pensarás que nada do que digo ten sentido, porque en realidade nada do que digo ten importancia e despois tomarasme a febre, nada, unhas décimas que fan delirar, e pedirasme que debuxe cun garabullo as pingas de auga que choven do ceo
sorrirei e só así saberás que falo a túa lingua
e non precisaremos nada máis



de lonxe soará unha serea

7.4.08

escoito a canción para pechar o ruta mentres repaso que foi do ano pasado. síntome triste
que duro é ir deixando atrás

cando menos me agardedes, fago unha escapada. e pechamos o ruta


(na imaxe, unha foto do avante, que do ruta non tiña ningunha potable)

6.4.08

leccións de suxo capitalismo

(ou de como ser hipócrita ata o extremo e que ninguén se decate)
ando estes días a voltas cun traballiño sobre as enerxías renovables en bolivia. de todo o que levo lido quedo cunha idea: os estados occidentais están interesados en fomentar as enerxías limpas en bolivia. moi ben, perfecto, que xenerosos, que invistan os recursos de cooperación nisto. o sorprendente é que cando un comeza a fixarse, decátase de que existen dúas liñas básicas de traballo para o goberno bolivia (con especial incidencia no primeiro):
  • reducción de emisións de CO2
  • implementación de proxectos de enerxías limpas
por que especial incidencia no primeiro? por algo moi claro: cantas menos emisións, máis vendas no comercio de dereitos de emisión. compensa que o norte invista en que o sur emita menos, para que o norte merque os dereitos e poida contaminar máis. aquí teñen unha lección de cinismo fantástica

parte positiva da cuestión: os cartos que os países do sur gañan pola venda de dereitos de emisión só poden ser utilizados en enerxías limpas. o norte cada vez máis dependente, o sur... camiñando no sentido correcto?

(se hai na sala algún enxeñeiro ou un sei-de-todo-un-pouco, que me corrixa se é preciso)

imaxe sacada d'aquí

5.4.08

é terrible ter que ficar na casa traballando mentres van estes días de calor. acumúlanse as cousas da clase cos plans para o verán. as posibilidades redúcense na mesma proporción que o orzamento, mais din que soñar non custa cartos. así que aquí me teñen, concentrada en buscar financiadores vacacionais no canto de pensar nas necesidades de formación en enexía en bolivia. que cousas...

2.4.08

II.

Na clase saen só tres ideas de por que non se xeraliza o uso de SwL
  • Desconfianza do que se colle de balde: "o barato sae caro"
  • Comodidade e lacazanería: por que vou cambiar se teño este sistema que me funciona máis ou menos ben?
  • Reticencias ao descoñecido: "é moi complicado, non podería entendelo"

Alguén ten algunha outra teoría?

I.

DH vs CE

Saber ler. Saber ler e escribir. Que os teus fillos e fillas poidan ir á escola -por igual-, á universidade. Que poidan ir ao médico e medrar sás.
Ter un traballo digno. Que os teus veciños tamén o teñan. Durmir cada noite sabendo que mañá vas comer. Que chegarás a vello dignamente, -que a natureza que te arrodea vai seguir igual de viva pra entón-.
Que o teu país medre na súa riqueza de linguas, de etnias, de relixións. De tradicións e costumes.
Aspirar a que non exista un equilibrio nesa balanza e o que máis pese, o que realmente importe, sexan as persoas. Que a diferencia de ingresos non sexa unha fenda na calidade de vida. Que os cartos só sexan unha das moitas vías pra acadar o desenvolvemento humano


(sobra dicir que ese cutre deseño é cousa miña, e que parece que a xente sente arrepíos de presentar algo en clase alén do frío ton dos informes)